Czy można uniknąć zapłaty zaległego abonamentu rtv ?

Zgodnie z ustawą z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych pobiera się opłaty abonamentowe, przy czym domniemywa się, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika. Obowiązek abonamentowy ciąży także na tych osobach, które w dniu wejścia powyższej ustawy tj. w dniu 16 czerwca 2005 r. miały już zarejestrowany odbiornik. Tak więc niezależnie od tego czy zarejestrowanie odbiornika miało miejsce pod rządami obecnie obowiązującej ustawy czy też wcześniej obowiązujących przepisów, jeżeli odbiorca go nie wyrejestrował – istnieje obowiązek uiszczania opłat za jego używanie, który w razie jego niewykonania podlega egzekwowaniu w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym. Przypomnieć bowiem w tym miejscu należy, że w myśl § 11 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (poprzednio zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Łączności z dnia 16 lipca 1993 r. w sprawie rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych) użytkownik odbiorników RTV jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić urząd pocztowy o zaprzestaniu używania tegoż odbiornika.
Przywołana ustawa zawiera także katalog zwolnień z obowiązku zapłaty opłaty abonamentowej. Przywilej ten obejmuje m.in.:
– osoby, które ukończyły 75 lat życia, osoby posiadające orzeczony I stopień inwalidztwa,
– osoby całkowicie niezdolne do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS,
– osoby, które ukończyły 60 lat oraz mają ustalone prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i inne.
O ile jednak w przypadku osób w podeszłym wieku zwolnienie następuje z mocy prawa, z miesiącem następującym po miesiącu ukończenia 75 roku życia, o tyle we wszystkich pozostałych przypadkach do uzyskania zwolnienia konieczne jest złożenie w placówce pocztowej oświadczenia o spełnianiu warunków do korzystania z tych zwolnień i przedstawienie dokumentów potwierdzających uprawnienie do tych zwolnień. Bez inicjatywy ze strony osoby uprawnionej nie jest zatem możliwe zwolnienie jej od opłat, organy w tym przypadku nie działają bowiem z urzędu. Nie ma też możliwości wnioskowania o przywrócenie terminu do złożenia takiego oświadczenia ani złożenie takiego oświadczenia z mocą wsteczną.

Przedawnienie opłat abonamentowych
W orzecznictwie sądów administracyjnych przesądzono ponad wszelką wątpliwość, iż do przedawnienia abonamentu radiowo-telewizyjnego zastosowanie ma art. 70 § 1 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym to przepisem zobowiązanie przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności opłaty abonamentowej. Należy przy tym także pamiętać, że bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Jeżeli zatem zostanie przeciwko osobie zobowiązanej do zapłaty abonamentu wszczęte postępowanie egzekucyjne w administracji i w jej trakcie zostanie dokonane przykładowo zajęcie rachunku bankowego okoliczność ta stanowi o przerwaniu biegu 5 – letniego terminu przedawnienia.

Możliwości obrony przed żądaniami zapłaty zaległego abonamentu
Wielokrotnie spotykam się z sytuacją gdy po otrzymaniu od Poczty Polskiej upomnienia, stanowiącego konieczny przedwstęp do wszczęcia egzekucji administracyjnej, zobowiązani do opłat, bazując na poglądach wyrażanych na forach internetowych, wysyłają pisma z powołaniem się na art. 73 k.p.a. żądając doręczenia im uwierzytelnionych kopii posiadanych przez Pocztę dokumentów. Standardową odpowiedzią Poczty Polskiej jest w takiej sytuacji wszczęcie egzekucji administracyjnej, nota bene słuszną bo tego rodzaju żądanie nie powoduje wstrzymania możliwości dochodzenia zaległych opłat abonamentowych. Ponadto żądanie takie przysługuje stronie tylko wówczas gdy jest to uzasadnione ważnym interesem strony więc interes ten trzeba już na wstępie skonkretyzować, czego osoby biorące udział w dyskusjach na forum już nie podają. Co prawda Poczta winna dysponować dowodem zarejestrowania odbiornika i na stosowny zarzut zobowiązanego musi wykazać się tymże dowodem zarejestrowania odbiornika aczkolwiek nie oznacza samo przez się, iż pismo tego rodzaju wstrzyma całą procedurę.
Wyjaśnić trzeba, że zobowiązany może się bronić zarzutem nieistnienia obowiązku zapłaty opłat abonamentowych w postępowaniu egzekucyjnym np. dlatego, że odbiornika nie posiada (trzeba pamiętać o możliwości kontroli), że odbiornik wyrejestrowała – wówczas to ona musi ten fakt udowodnić albo, że nie została poinformowana o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego (jeżeli dana osoba była w grudniu 2007 r. posiadała zarejestrowany odbiornik to w nieprzekraczalnym terminie następnych 12 miesięcy operator publiczny musiał nadać jej indywidualny numer identyfikacyjny i zawiadomić ją o tym pisemnie. Brak takiego zawiadomienia o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego w tym terminie uznać trzeba za dowód nieistnienia dowodu rejestracji). W tym celu należy wnieść w terminie 7 dni od daty otrzymania tytułu wykonawczego środek nazwany zarzutami, powołując się na brzmienie 34 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W takiej sytuacji – jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 20 lutego 2018 r., sygn.akt I SA/Gl 1304/17 i Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 stycznia 2018 r., sygn.akt I SA/Sz 31/17 – obowiązkiem wierzyciela jest wykazanie faktu rejestracji przez zobowiązanego odbiornika RTV. Jeżeli fakt ten nie zostanie potwierdzony zobowiązany będzie w stanie uwolnić się od konieczności zapłaty zaległych opłat abonamentowych.
Dodać należy, iż zarzut nieistnienia obowiązku organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu wypowiedzi wierzyciela w tym zakresie aczkolwiek wypowiedź wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążąca. Na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów zobowiązanemu przysługiwać będzie jednakże zażalenie.

Umorzenie opłat abonamentowych i rozłożenie ich na raty
Należy pamiętać także o możliwościach jakie daje art. 10 ustawy o opłatach abonamentowych. Otóż, zgodnie z powołanym przepisem w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może umorzyć lub rozłożyć na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych, odsetki za zwłokę w ich uiszczaniu, opłatę za stwierdzenie używania niezarejestrowanego odbiornika RTV i odsetki za zwłokę w jej uiszczeniu. Ustawa nie definiuje pojęcia sytuacji wyjątkowych pozostawiając to każdorazowo do rozstrzygnięcia Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. Decyzja tego organu jest co prawda tzw. decyzją uznaniową ale każdorazowo musi on dokładnie rozważyć sytuację osobistą wnioskującego o udzielenie mu ulgi. Na pewno nie jest taką wyjątkową okolicznością sam fakt bycia emerytem czy konieczność ponoszenia kosztów własnego utrzymania, zaś może za taką być uznana np. nagła choroba, utrata majątku w wyniku powodzi itp. Co istotne, wniosek ten musi zostać rozpoznany nawet w sytuacji gdy po jego złożeniu dojdzie do wyegzekwowania tej opłaty w postępowaniu egzekucyjnym. Wniosek o umorzenie należności może być ponawiany stosownie do zmiany okoliczności faktycznych.