Od 1 stycznia 2026 r. wejdzie w życie bardzo ważna zmiana dla wielu Polaków. Zwłaszcza tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą bądź wykonywali czy wykonują obowiązki na podstawie umowy cywilnoprawnej. Zdecydowanie warto o tym wiedzieć więcej, a niniejszy wpis przybliży Państwu najważniejsze zasady naliczania stażu pracy począwszy od nowego roku.
Nowe zasady naliczania stażu pracy
Zmiany, o których napiszę, wprowadzone zostały ustawą z dnia 26 września 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta ma tylko 10 artykułów, a z punktu widzenia wielu osób ma naprawdę bardzo duże znaczenie. Wprowadzona nowelizacja skutkować będzie wliczaniem do stażu pracy wielu okresów, które do tej pory nie były wliczane. O najważniejszych formach aktywności zawodowej, które przełożą się na staż pracy, wspomnę poniżej.
Umowa zlecenie wliczana do stażu pracy
Zgodnie z zapisami przywołanej wyżej ustawy do okresu zatrudnienia wliczane będą okresy wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Jest to naprawdę dość istotna zmiana bo w świetle obecnych przepisów umowa zlecenie czy inna podobna, nie wlicza się do stażu pracy. Gdyby przepisy nie zostały zmienione oznaczałoby to, że moglibyśmy być zatrudnieni na podstawie tej umowy przez wiele lat i nie miałoby to wpływu na chociażby wymiar przysługującego nam urlopu. Od 1 stycznia 2026 r. będzie już zupełnie inaczej. Umowa zlecenie i inna podobna – w zakresie stażu pracy – będzie traktowana identycznie jak umowa o pracę. Co bardzo ważne nowelizacja przewiduje zasadę, zgodnie z którą do stażu zaliczone będą także okresy zatrudnienia na podstawie umów zlecenia sprzed wejścia w życie ustawy.
Warto także wiedzieć, iż do stażu pracy będzie mógł być zaliczony także okres wykonywania umowy zlecenia zawartej ze studentem w wieku do 26 lat, który nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych.
Umowa agencyjna wliczana do stażu pracy
Na początku przypomnę, że przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu. Wiele osób na podstawie tej umowy zarobkuje. Wśród nich można wymienić najpopularniejszą grupę agentów ubezpieczeniowych. Do 2026 r. wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej nie zaliczaliśmy do stażu. Teraz się to zmieni, analogicznie jak ma to miejsce przy umowie zlecenia.
Samozatrudnienie a staż pracy
Zmiany obejmą także przedsiębiorców. Do stażu pracy wliczane bowiem będą następujące okresy:
- okresy prowadzenia pozarolniczej działalności,
- okres prowadzenia działalności podczas tzw. ulgi na start,
- okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność,
- okres zawieszenia działalności gospodarczej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- okres sprawowania przez osobę współpracującą osobistej opieki nad dzieckiem, za który zostały opłacone składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.
Te okresy będą zaliczane do stażu pracy także wówczas gdy przypadały one na okres wcześniejszy niż 2026 r.
Przypomnę tylko, że w tej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich już dwukrotnie zwracał się do Ministerstwa o rozważenie możliwości wprowadzenia powszechnej regulacji prawnej uwzględniającej okresy prowadzenia działalności gospodarczej. Interwencja pierwsza datowana jest na 2010 r. wiec dość długo trwało aż rządzący zdecydowali się zmienić przepisy ale finalnie się udało.
Od kiedy zmiana w przepisach dotyczących stażu pracy?
Formalnie ustawa zaczyna obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. ale od tej daty będzie wiążąca tylko do jednostek sektora finansów publicznych. Dla firm spoza tego sektora, a więc firm prywatnych, ustawodawca przewidział inny termin wejścia w życie. Mianowicie art. 9 ustawy z dnia 25.09.2025r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw stanowi, iżprzepisy niniejszej ustawy stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, a więc od maja 2026 r.
Kto skorzysta na zmianach
Na zmianach skorzysta wiele osób, przede wszystkim wszyscy ci, którzy swoją aktywność zawodową przejawiali w innej formie niż klasyczna zatrudnienie. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że zmiany te mogłyby dotyczyć nawet 44,7 proc. pracowników sektora publicznego. W przypadku tych pracowników doliczenie okresów wykonywania zlecenia czy prowadzenia działalności gospodarczej oznaczać będzie bowiem podwyższenie dodatku stażowego, który stanowi część ich wynagrodzeń. Dodatkowo podwyższenie dodatku stażowego wpłynie także na wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego czyli tzw. trzynastki, wypłacanej w sektorze publicznym więc niewątpliwie te osoby skorzystają najwięcej.
Ale korzyści odniosą także inni pracownicy bo będą mieli prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego czy np. wyższych nagród jubileuszowych.
Q&A
Poniżej zamieszczę kilka zadanych mi przez klientów pytań i odpowiedzi, które mogą także dla Państwa okazać się pomocne.
Umowa zlecenia a okres urlopu
Czy jeżeli pracownik ma 6 letni okres pracy ale wcześniej przez 5 lat wykonywał czynności w ramach umowy zlecenia to po dacie 1.1.2026 r. będzie miał prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni czy 20 dni?
Prawidłowa odpowiedź to 26 dni dlatego, że staż pracy wynoszący lat 10 gwarantuje pracownikowi 26 dni urlopu w ciągu roku. Po zmianie przepisów wliczymy staż wynikający z umowy zlecenia, co da sumarycznie 11 lat stażu pracy i prawo do wyższego wymiaru urlopu.
Czy wykonywanie umowy zlecenia za granicą wliczane będzie do stażu pracy?
Tak, będzie wliczane. Nowa regulacja zawarta w art. 302 ze zn. 1 § 7 kodeksu pracy nakazuje wliczyć do okresu zatrudnienia udokumentowany okres wykonywania pracy zarobkowej na innej podstawie niż stosunek pracy przebyty za granicą. Jednocześnie ustawodawca nie wprowadził katalogu takich dokumentów. Zastosowanie znajdą zatem ogólne przepisy o zaliczaniu okresów pracy za granicą do stażu pracy.
Czy zmiany w zakresie zaliczania stażu pracy mają wpływ na okres wypowiedzenia?
Generalnie nie. Będą jednak sytuacje, w których zmiany będą miały wpływ. Precyzyjnie, okresy wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia czy agencyjnej będą wliczone do zakładowego stażu pracy jeżeli pracownik był związany taką właśnie umową ze swoim obecnym pracodawcom. Zakładowy staż pracy tj. staż pracy u danego pracodawcy ma wpływ na okres wypowiedzenia.
