Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością a składki na ubezpieczenia społeczne

Wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega ubezpieczeniom społecznym na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wspólnicy tych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w których udziały nie należą wyłącznie do jednej osoby mogą również podlegać ubezpieczeniom społecznym. Może stać się tak wówczas gdy zostanie z nimi przez spółkę dodatkowo nawiązany chociażby stosunek pracy albo wówczas gdy wspólników będzie przykładowo dwóch ale udział jednego ze wspólników będzie jedynie iluzoryczny.
Ubezpieczeniu pracowniczemu nie może jednak podlegać wspólnik większościowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, tak orzekł Sąd Najwyższy m.in. w postanowieniu z dnia 24 marca 2021 r., sygn.akt III USK 156/21 uzasadniając, że w takim przypadku ilość udziałów (przewagi głosów w zgromadzeniu wspólników) oraz sposób jej wykorzystywania powoduje, iż udziałowiec nie może pozostawać w stosunku pracy ze spółką ze względu na brak elementów konstrukcyjnych właściwych dla stosunku pracy.
Z drugiej jednak strony taki wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie będąc wspólnikiem jedynym podlegać może, a może inaczej – często dowiaduje się o tym po czasie – że podlega ubezpieczeniom społecznym jak wspólnik spółki jednoosobowej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i sądy bowiem uznają, że w sytuacji, gdy jeden ze wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością będzie miał rażąco więcej udziałów od wszystkich pozostałych wspólników, to takiego wspólnika należy traktować jako jedynego wspólnika spółki, pomimo iż formalnie pozostaje on wspólnikiem większościowym. Tytułem przykładu Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 15 listopada 2018 r., sygn.akt III AUa 916/18 orzekł, iż na użytek prawa ubezpieczeń społecznych wspólnika większościowego (posiadającego 92% udziałów) należy traktować jako jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Z perspektywy norm prawa ubezpieczeń społecznych, tego rodzaju spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową.

Na koniec należy przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął kwestię oskładkowania wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i wyrokiem z dnia 25 września 2014 r., sygn. SK 4/12 orzekł, że art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w zakresie odnoszącym się do wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.

Wniosek z tego taki, że należy we właściwy sposób ułożyć strukturę udziałów w kapitale zakładowym spółki aby odnieść korzyść w postaci nieopłacania przez wspólników spółki składkek na ubezpieczenie społeczne.