Estoński CIT w 2025 – wszystko co musisz o nim wiedzieć

CIT estoński to potoczna nazwa dla opodatkowania dochodu określonych podatników ryczałtem od dochodów. Jest  to jedna z możliwości opodatkowania przewidziana w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Kto i przy spełnieniu jakich warunków może być w ten sposób opodatkowany dowiecie się Państwo z niniejszego wpisu.

Estoński CIT

Estoński CIT różni się od klasycznego CIT tym, że podatnicy nie stosują stawek podatku 19% lub 9% w przypadku małych podatników. W estońskim CIT dla podatników przewidziano podatek w wysokości 20% lub 10% dla małych podatników i rozpoczynających działalność gospodarczą. Warto też wiedzieć, że spółka, która wybrała estoński CIT podatek płaci dopiero do końca trzeciego miesiąca kolejnego roku. Przypuśćmy zatem, że wybiorą Państwo tę formę opodatkowania na 2025 r. i podejmiecie jako wspólnicy uchwałę o wypłacie dywidendy w czerwcu 2026 r. – spółka estoński CIT zapłaci wówczas do końca marca 2027 r.  Jest to bardzo korzystne rozwiązanie w stosunku do tradycyjnego podatku dochodowego od osób prawnych.

Co równie ważne, jeżeli spółka płaci estoński CIT to jest możliwość odliczenia go od podzielonego między wspólników zysku. Dokładnie wspólnik może odliczyć od podatku jaki płaci od dywidendy:

• 70% estońskiego CIT, w przypadku spółki, która płaci estoński CIT w wysokości 20%, proporcjonalnie do swoich udziałów,

• 90% estońskiego CIT, w przypadku spółki, która płaci estoński CIT 10% , proporcjonalnie do swoich udziałów.

Istotą podatku określanego jako estoński CIT jest to, że nie jest opodatkowany dochód (przychody minus koszty), w tym postaci płaconych w trakcie roku zaliczek ale zysk netto w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom lub przeznaczony na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem.

Warto wiedzieć, że estoński CIT ma jednak też swoje wady, mianowicie wyklucza on np. skorzystanie przez podatnika z ulg na działalność badawczo-rozwojową, ulgę sponsoringową, na złe długi czy robotyzację.

Zgodnie z art. 28f ust. 1  ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zasadą jest, że podatkowanie ryczałtem obejmuje okres bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych wskazany przez podatnika w zawiadomieniu, ale jest możliwe przedłużenie go na kolejne okresy bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych, chyba że podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem w deklaracji za ostatni rok podatkowy, w którym podatnik był opodatkowany ryczałtem.

CIT estoński – warunki

Możliwość wyboru opodatkowania dochodu spółki ryczałtem (potocznie estoński CIT) ustawodawca stworzył dla spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej względnie komandytowo-akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, z wyłączeniem fundatorów i beneficjentów fundacji rodzinnej. Jak Państwo widzicie estoński CIT nie jest dostępny dla spółek jawnych, które są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. Jest też szereg dodatkowych wyłączeń bo wyboru tej możliwości opodatkowania nie stosuje się np. do przedsiębiorstw finansowych i instytucji pożyczkowych. Podobnie postawienie podatnika w stan upadłości lub likwidacji wyklucza estoński CIT.

Aby móc płacić estoński CIT spółki muszą spełniać kilka warunków wymienionych w art. 28j ustawy. Po pierwsze mniej niż 50% przychodów podatnika z działalności w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług musi pochodzić z  wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z poręczeń i gwarancji itp. Kolejny wymóg dotyczy zatrudnienia co najmniej trzech pracowników, którymi nie są udziałowcy ani akcjonariusze przez co najmniej 300 dni/ 82% dni przy roku innym niż 12 miesięcy (w przeliczeniu na pełne etaty) albo zatrudnianie co najmniej trzech osób (innych niż udziałowcy i akcjonariusze) bądź ponosić miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych.

Podatnik, których chciałby zdecydować się na estoński CIT, musi uprzednio wyzbyć się udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym, z wyłączeniem fundacji rodzinnej. Estoński CIT wymaga ponadto złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.

Estoński Cit – czym są ukryte zyski

Opodatkowaniu ryczałtem (potoczna nazwa przypominam to estoński CIT) poza dzielonym zyskiem podlega tez dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków. Zgodnie z treścią art. 28m ust. 3  ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności świadczenia takiej jak pożyczki, darowizny, wydatki na reprezentacje i inne. Katalog świadczeń w tym przepisie jest jedynie przykładowy. Nie oznacza to jednak automatycznie, że każde przykładowe świadczenia oznacza, że estoński CIT będzie musiał zostać od niego zapłacony. Wszystko zależy od okoliczności danego przypadku. Przykładowo wskazać należy, że ukryte zyski nie obejmują wypłaty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nieprzekraczającego wartości środków wniesionych przez wspólnika tytułem wkładów na pokrycie kapitału zakładowego spółki, co potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 grudnia 2023 r., sygn.akt I SA/Wr 513/23 i co jest rozstrzygnięciem korzystnym dla podatnika. Z kolei w innym wyroku z dnia 16 maja 2024 r., I SA/Wr 865/23 ten sam sąd uznał, że ukrytymi zyskami mogą być zarówno kwoty pożyczki (kredytu) udzielonej przez spółkę na estońskim CIT podmiotowi powiązanemu, jak i odsetki od pożyczek udzielanych przez podmioty powiązane na rzecz spółki stosującej system estoński, a więc dość szeroko zinterpretował przywołany przepis.

Różnorodność świadczeń wymienionych w przepisie, jak również analiza orzecznictwa wskazuje, że każdorazowo należy dokładnie rozważyć czy dane świadczenia  spełniać będzie definicję ukrytego zysku.

Estoński CIT – utrata prawa do opodatkowania

Estoński CIT pomimo, ze nie upłynął jeszcze okres jego stosowania jak najbardziej można utracić. Stanie się tak wówczas gdy podatnik nie spełni któregokolwiek z warunków prawa do opodatkowania ryczałtem. Przykładem może być sytuacja nie spełniania wymogu minimalnego zatrudnienia. podatnik traci prawo do opodatkowania estońskim CIT z końcem roku, w którym podatnik nie spełnił takiego warunku. To oznacza, że w analizowanej sytuacji dopiero z końcem 2023 r. spółka utraciła prawo do stosowania opodatkowania estońskim CIT. Innym przypadkiem traty prawa do opodatkowania jest sytuacja, w której podatnik zostanie przejęty przez inny podmiot w drodze łączenia lub podziału podmiotów, w tym podziału przez wydzielenie albo podziału przez wyodrębnienie, lub wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, chyba że podmiot przejmujący jest opodatkowany ryczałtem.

Warto też wiedzieć, że w przypadku utraty prawa do opodatkowaniem ryczałtem podatnik może „przejść na estoński CIT” ponownie dopiero po upływie 3 lat podatkowych, jednak nie wcześniej niż po upływie 36 miesięcy, następujących po roku kalendarzowym, w którym podatnik utracił prawo do opodatkowania ryczałtem.

FAQ

Wypłata dywidendy – CIT estoński

Zgodnie z art. art. 28m ust. 1 pkt 1 lit.a  ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych  podzielony zysk w formie dywidendy stanowi dochód opodatkowany estońskim CIT. Muszę przypomnieć, że termin płatności podatku w takim przypadku upływa z końcem trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale zysku pomiędzy wspólników.

Mały podatnik – CIT estoński

Na początku przypomnę, że małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro, przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.  Mały podatnik jest uprzywilejowany w omawiane sytuacji bo estoński CIT płaci w wysokości aż dwukrotnie mniejszej niż duzi podatnicy.

CIT Estoński – stawki

Estoński CIT końcowo wiąże się z zapłatą podatku. Obecnie, począwszy od 2022 roku stawki podatku wynoszą:

• 10% podstawy opodatkowania – w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności,
• 20% podstawy opodatkowania – w pozostałych przypadkach.

Koszty reprezentacji a CIT estoński

Koszty reprezentacji mogą być jednymi z wielu wypełniających definicję tzw. ukrytych zysków ale absolutnie nie wszystkie. Przykładowo wydatki ponoszone na rzecz klientów spółki takiej jak prezenty w postaci alkoholu bądź spotkania w restauracji, które miały na celu kształtowanie dobrego wizerunku spółki, utrzymanie dobrych relacji z klientami, nawiązanie współpracy z nowymi kontrahentami oraz podziękowanie za dotychczasową współpracę nie stanowią ukrytych zysków jeżeli chodzi o estoński CIT, co potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 15 listopada 2023 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.518.2023.1.AS.

CIT estoński – ukryte zyski

Warto zwrócić szczególną uwagę, że wśród świadczeń stanowiących ukryty zysk ustawodawca nie wymienił tzw. powtarzających się świadczeń niepieniężnych wspólnika o jakich mowa w art. 176 KSH, co nie oznacza, że spółki płacące estoński CIT nie powinny przez ten pryzmat patrzeć na takie świadczenia. Dyrektor KIS już raz stwierdził bowiem, że wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia niepieniężne stanowią ukryte zyski (patrz interpretacja z 10.11.2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.276.2022.2.AK. Nie można jednak z tego robić absolutnie sztywnej reguły.